چیلر جذبی یکی از سیستم‌های سرمایشی پیشرفته و دوست‌دار محیط زیست است که بدون استفاده مستقیم از برق، توانایی تولید سرما را دارد. این نوع چیلر معمولاً در ساختمان‌های بزرگ، بیمارستان‌ها و مراکز صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد، به‌ویژه در مکان‌هایی که منابع حرارتی مازاد مانند بخار یا آب گرم در دسترس است.
در این مقاله از تاسیسات کلیک بررسی می‌کنیم که چیلر جذبی چگونه کار می‌کند، اجزای اصلی آن چیست و چه تفاوتی با چیلر تراکمی دارد.
چیلر جذبی دستگاهی است که با استفاده از منبع حرارتی (مانند بخار، آب داغ یا گاز طبیعی)، آب سرد تولید می‌کند. برخلاف چیلر تراکمی که از کمپرسور استفاده می‌کند، چیلر جذبی بر پایه‌ی فرآیند جذب و تبخیر یک مبرد (معمولاً آب) کار می‌کند.
عملکرد چیلر جذبی بر اساس چرخه تبخیر و جذب بخار آب است. مبرد (آب) در فشار پایین تبخیر می‌شود و گرما را از آب سیستم تهویه جذب می‌کند، سپس این بخار توسط محلول لیتیوم بروماید (LiBr) جذب می‌شود.
این چرخه در چهار مرحله انجام می‌شود:
در اواپراتور، آب مبرد در خلأ تبخیر می‌شود و حرارت را از آب در گردش می‌گیرد. در نتیجه، آب سرد تولید شده به سمت فن‌کوئل‌ها یا هواساز فرستاده می‌شود.
بخار آب ایجاد شده در اواپراتور توسط محلول لیتیوم بروماید جذب می‌شود. در این فرآیند، محلول گرم می‌شود و باید دوباره احیا گردد.
در ژنراتور، محلول گرم‌شده توسط منبع حرارتی (بخار یا آب داغ) حرارت می‌بیند تا بخار آب از آن جدا شود. محلول لیتیوم بروماید مجدداً به حالت اولیه بازمی‌گردد.
بخار آزاد شده در ژنراتور وارد کندانسور می‌شود و در آنجا با از دست دادن حرارت به مایع تبدیل می‌شود تا چرخه دوباره تکرار گردد.
اواپراتور: محل تولید آب سرد
ابزوربر: جذب بخار آب توسط لیتیوم بروماید
ژنراتور: احیای محلول جاذب
کندانسور: تبدیل بخار آب به مایع
پمپ محلول: انتقال محلول بین اجزا
منبع حرارتی: بخار یا آب داغ ورودی برای انجام فرآیند
چیلرهای جذبی در چند نوع طراحی می‌شوند که بسته به منبع حرارتی مورد استفاده، تقسیم‌بندی می‌شوند:
چیلر جذبی تک‌اثره (Single Effect):
تنها یک مرحله تبخیر و جذب دارد و معمولاً با آب داغ یا بخار با دمای متوسط کار می‌کند.
چیلر جذبی دو‌اثره (Double Effect):
راندمان بالاتری دارد و معمولاً از بخار با دمای بالا یا شعله مستقیم گاز طبیعی استفاده می‌کند.
چیلر جذبی شعله مستقیم (Direct Fired):
منبع حرارتی آن مشعل گاز یا گازوئیل است و برای مکان‌هایی که به بخار یا آب داغ دسترسی ندارند مناسب است.
| ویژگی‌ها | چیلر تراکمی | چیلر جذبی |
|---|---|---|
| منبع انرژی | برق (کمپرسور الکتریکی) | گرما (بخار، گاز یا آب داغ) |
| مبرد مورد استفاده | گاز مبرد (R134a و غیره) | آب |
| مکانیزم کاری | تراکم و تبخیر | جذب و تبخیر |
| مصرف برق | زیاد | بسیار کم |
| هزینه اولیه | پایین‌تر | بالاتر |
| هزینه نگهداری | کمتر | بیشتر |
| دوست‌دار محیط زیست | نسبی | بسیار بالا |
مزایا:
✅ مصرف برق بسیار پایین
✅ سازگار با محیط زیست (بدون استفاده از گازهای مخرب)
✅ مناسب برای مکان‌هایی با بخار یا انرژی حرارتی اضافی
✅ عملکرد بی‌صدا به دلیل حذف کمپرسور
معایب:
❌ نیاز به فضای زیاد برای نصب
❌ زمان راه‌اندازی طولانی‌تر
❌ راندمان پایین‌تر نسبت به چیلر تراکمی
❌ هزینه اولیه و نگهداری بالاتر
کنترل منظم غلظت محلول لیتیوم بروماید برای جلوگیری از کریستالیزه شدن
بررسی سیستم خلأ و اطمینان از عدم نشتی
شست‌وشوی مبدل‌ها و حذف رسوبات حرارتی
تست دوره‌ای سنسورها، کنترلرها و پمپ‌های محلول
استفاده از مواد ضد خوردگی مخصوص (Inhibitor) برای افزایش طول عمر دستگاه
ساختمان‌های اداری و تجاری بزرگ
بیمارستان‌ها و هتل‌ها
پالایشگاه‌ها و صنایع پتروشیمی
مکان‌هایی با تولید بخار یا حرارت اضافی
هزینه نصب و سرویس چیلر جذبی بسته به ظرفیت، برند (Yazaki، Broad، LG، یا Trane) و نوع سیستم (تک‌اثره یا دو‌اثره) متفاوت است.
در تهران، هزینه سرویس کامل چیلر جذبی صنعتی ممکن است بین ۱۰ تا ۳۰ میلیون تومان متغیر باشد.
چیلر جذبی یکی از بهترین گزینه‌ها برای پروژه‌هایی است که به دنبال کاهش مصرف برق و استفاده از منابع حرارتی مازاد هستند.
اگرچه هزینه اولیه آن بالاتر است، اما در بلندمدت باعث صرفه‌جویی انرژی و کاهش اثرات زیست‌محیطی می‌شود.
برای مشاوره، نصب و سرویس تخصصی چیلر جذبی در تهران، کارشناسان تاسیسات کلیک آماده ارائه خدمات با گارانتی ۶ ماهه و استفاده از قطعات اورجینال هستند.
